Khánh Hòa sốt giá cây xáo tam phân

Chỉ trong vòng 10 ngày từ khi có thông tin kết quả nghiên cứu bước đầu cho thấy cây xáo tam phân (tên khoa học Paramignya trimera, người dân ở Hòn Hèo, thị xã Ninh Hòa, Khánh Hòa gọi là “cây thần dược”) có tác dụng tốt trên thí nghiệm, giá cây thuốc này tăng chóng mặt.

Bảo tồn cây thuốc xáo tam phân
Cây xáo tam phân có tác dụng tốt trong các thí nghiệm

Cây xáo tam phân - Ảnh: V.T.

Cụ thể, tại xã Ninh An, ngày 5-12 giá rễ xáo tam phân đào lên để ráo, đường kính xấp xỉ ngón chân cái, mới chỉ 125.000đ/kg thì ngày 16-12 rễ nhỏ bằng ngón tay đã lên tới 300.000đ/kg, cỡ ngón chân cái trở lên 450.000đ/kg.

Tại xã Ninh Vân, ngày 16-12 giá sa cạ rễ cỡ ngón tay đến ngón chân cái 600.000đ/kg, rễ trộn lẫn thân và cành, cắt lát, phơi khô 700.000đ/kg, riêng thân xắt lát, phơi khô 400.000đ/kg.

Thông thường, 1kg rễ để ráo cỡ lớn, xắt lát đem phơi cho xấp xỉ 0,6kg khô.

Sau cơn lốc săn lùng “thần dược” cách nay vài tháng, xáo tam phân ở rừng Hòn Hèo cạn kiệt. Hiện dân địa phương phải lùng kiếm khá xa.

Mới đây, UBND tỉnh Khánh Hòa đã yêu cầu Sở Y tế chủ trì cùng Sở NN&PTNT, Hội Đông y tỉnh, UBND thị xã Ninh Hòa, Bộ chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh khảo sát, khoanh vùng để quản lý, bảo tồn và phát triển cây thuốc. Tuy nhiên, có vẻ chủ trương trên chưa phát huy tác dụng, nhiều người dân vẫn ráo riết đi đào. Đáng tiếc không ai có ý thức chừa lại một phần rễ có chồi để cây có thể tái sinh, cây non, rễ như chiếc đũa cũng đào.

Rễ xáo tam phân cỡ lớn - Ảnh: V.T.

Trước đó, theo mách bảo dân gian, một số người dân ở xã Ninh Vân uống nước sắc rễ “cây thần dược” khỏi được bệnh xơ gan cổ trướng, đau khớp mãn tính. Biết tin, nhiều người ở xa cũng mua uống. Một số trường hợp ung thư gan, ung thư đại tràng giai đoạn cuối có chuyển biến tốt.

Sở Y tế Khánh Hòa gửi mẫu nhờ Viện Dược liệu (Bộ Y tế) phân tích, cho kết quả xáo tam phân có tác dụng ức chế viêm gan cấp ở thí nghiệm trên chuột nhắt trắng; ức chế năm dòng tế bào ung thư, gồm: ung thư đại tràng HTC116, ung thư vú MDA MB231, ung thư buồng trứng OVCAR-8, đặc biệt ung thư gan Hep-G2 và ung thư cổ tử cung Hela. Xáo tam phân có độc tính tự nhiên thấp, khá an toàn khi sử dụng.

V.T.